Herstructurering Het Bijvank Noord Enschede, duurzame stedenbouw

• duurzaam & gezond

Duurzame stedenbouw

Duurzame herstructurering en verdunning van een 600 woningen tellende jaren zestig ‘stempel’ wijk. Sloop en nieuwbouw met respect voor het oorspronkelijk gedachtengoed van de jaren zestig.

De naoorlogse wijken van de Wesselerbrink in Enschede zijn toe aan hun tweede oplevering. De ontwerpers van deze stempelwijken stonden vol idealen achter de tekentafel, en dat is nog altijd te bespeuren in het Bijvank Noord. Een duurzame aanpak van de ‘sterke stedenbouw’ van de jaren zestig maakt in dit deel van Enschede vernieuwingen mogelijk met respect voor het verleden en met een hoge toekomstwaarde. Duurzame stedenbouw is voor Woningcorporatie Domijn en gemeente Enschede zo vanzelfsprekend, dat het op logische wijze is geïntegreerd in de planvorming vanaf het begin van het planproces. Het is geen moeten, maar willen.

Interactief proces

Sandra van Assen werkte samen met landschapsontwerper Erik Overdiep en architect Rob Beerkens van MAS architecten aan het nieuwe stedenbouwkundige plan voor ongeveer 400 woningen in een interactief proces met de wijkbewoners van het Bijvank Noord, woningcorporatie Domijn en de gemeente Enschede.
Het is uniek dat het stedenbouwkundig programma van eisen niet alleen door de corporatie en gemeente of door de adviseurs is samengesteld, maar in samenspraak met de bewoners. Gezamenlijk hebben de partijen alle waarden en nieuwe ambities zorgvuldig in beeld gebracht aan het begin van het planproces. De bewoners waren prettig duidelijk in hun wensen. Tijdens de eerste workshops en de wijkschouw is de basis gelegd voor het plan: een open en vriendelijke wijk, met een nieuwe stempelstructuur van acht nieuwe brinken. Iedereen wilde oplossingen voor de typische problemen van een jaren ’60 wijk: meer en ruimer gemeenschappelijk groen en ontmoetingsplekken, geen achterkanten naar de openbare ruimte. Maar ook: minder woningen, een autovrije ruimte rond de school, het gezamenlijke groen van oost naar west met wadi op wijkniveau. Sandra van Assen: ‘We maken nu nog betere verbindingen voor fietsers en voetgangers met de omringende stad en korte autovrije lijnen naar de OV-halte, school, en het sport- en buurtcentrum. En, niet minder belangrijk: energiezuinige woningen, een grote diversiteit in woningtypes en erfafmetingen om langere wooncarrières mogelijk te maken en de buurt aantrekkelijk te maken voor meer bewonersgroepen, waaronder bijvoorbeeld minder validen en senioren.’

Processtappen:

Stap 1: buurtschouw en stedenbouwkundig programma van eisen
Bepalen kenmerkende identiteit en analyse problemen, bepalen wensen en eisen.
Stap 2: visievorming op de kaart en in maquette
Stap 3: stedenbouwkundig plan
Stap 4: beeldkwaliteitsplan
Stap 5: uitvoering